Od kilku lat obchody kolejnych rocznic zakończenia Wojny Ojczyźnianej
(1941-1945) dodatkowo podkreśla symboliczny i uroczysty przemarsz tzw. nieśmiertelnego
pułku (ros. бессмертный полк). Za pomysłodawcę marszu uważany jest mieszkaniec Tiumienia, Gennadij
Iwanow Kiryłłowicz, przewodniczący Związku Weteranów Batalionu Policji Obwodu
Tiumeńskiego (ros. Совет ветеранов батальона полиции по Тюменской области).
Według źródeł to on w przeddzień obchodów rocznicowych w 2007 roku miał sen, w
którym to maszerował razem z krewnymi przez jeden z placów, wznosząc
czarno-białe fotografie weteranów.
Wzmiankę o jego śnie zamieszczono 08 maja 2007 roku na łamach lokalnej gazety „Tyumenskye izvestya” (Тюменскиe известия). A już następnego dnia, w dniu obchodów, Gennadij urzeczywistnił własny sen, maszerując jako inicjator z wniesioną ku niebu, czarno-białą fotografią swojego ojca. Według rosyjskiej Wikipedii, pierwsze tego rodzaju inicjatywy miały miejsce już wcześniej, w latach 2014-2016, w miastach Nowokuźnieck i Prokopjewsk. Nie były one jednak traktowane w charakterze inicjatywy społecznej. Na stronie internetowej nieśmiertelnego pułku również nie ma wzmianki o tych wydarzeniach.
W 2012 roku, w Tomsku, w pochodzie uczestniczyło już kilka tysięcy
osób, niosąc 2000 fotografii i od tego roku przemarsz zaczęto oficjalnie
nazywać nieśmiertelnym pułkiem. W
kolejnych latach, również dzięki mediom społecznościowym, pochód rozszerzył się,
obejmując zasięgiem część byłych republik Związku Radzieckiego, a nawet
osiągając zasięg globalny. Przemarsz pułku organizowany jest w 61 państwach*. W 2016 do nieśmiertelnego pułku dołączyły 33
kraje, w tym Australia, Argentyna, Indonezja, Katar i część państw
członkowskich Unii Europejskiej (w tym Polska). 9 maja 2016 nieśmiertelny pułk po raz pierwszy pojawił
się również w Polsce. Uroczysty przemarsz miał miejsce na ulicy Żwirki i
Wigury, na Cmentarzu Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich w Warszawie.
Szczytowy rozwój pułku przypadł na lata 2014 i 2015. W 2014 roku całą
inicjatywą silniej zainteresowały się władze Federacje Rosyjskiej, a w roku
kolejnym przypadała równa, 70-ta, rocznica obalenia faszyzmu i zakończenia
Wojny Ojczyźnianej. W 2014 tylko w samym Petersburgu, w szeregach nieśmiertelnego
pułku przemaszerowało pół miliona obywateli. (To dane z Internetu, ale
faktycznie, po samym Newskim Prospekcie przemaszerował wtedy niewyobrażalny
tłum). W 2015 roku, według organizatorów, w miastach, które przyłączyły się do
inicjatywy, przemaszerowało łącznie ponad 12 milionów osób.
Nieśmiertelny pułk to inicjatywa, która w symboliczny sposób
połączyła zmarłych żołnierzy, ich wciąż żyjących towarzyszy broni, jak również
rodziny wszystkich walczących. Z tego też powodu nieśmiertelny pułk
zasilają wszystkie pokolenia od pradziadów po prawnuki. Nieśmiertelny pułk
jednoczy społeczeństwo rosyjskie i szerzej – społeczeństwo postsowieckie,
zbliżając młodych i starszych.
Na ulicach wyczuwa się dumę z męstwa swoich przodków i dumę z uchronienia
całej Europy i świata przed zniszczeniem go przez śmiertelnie niebezpiecznego,
faszystowskiego wroga.
Nieśmiertelny pułk to nie tylko przemarsze w rocznicę 9 maja, które
zdają się pełnić rolę jedynie podkreślenia solidarności wśród maszerujących
obywateli. Inicjatorzy pułku stworzyli bazę, w której można tworzyć profile
poległych żołnierzy i weteranów. Rzecz jasna, wszystko oparte na faktach i
zachowanych wspomnieniach. To miejsce, gdzie ich zasługi będą wiecznie żywe i nieanonimowe. To
hołd dla rodziców, dziadków, braci i sióstr, ale również skarbnica wiedzy dla
dzieci, wnuków i prawnuków, które ową dumę przekażą w przyszłości jeszcze
następnym pokoleniom.
W ten oto sposób powstała kronika wydarzeń Wojny Ojczyźnianej, którą
szczegółowo uzupełniają zarówno rodziny poległych jak i rodziny wciąż żyjących
kombatantów. Rodziny zamieszczają wszystkie otrzymane, zdobyte i wyszarpane
informacje. Bez wyjątków. Każda fotografia, podpis, zapiski, zasłyszane wersje
wydarzeń, wszystko jest dokładnie katalogowane.
Dzięki powstałej platformie nastąpiła szeroka wymiana informacjami i
poszlakami. Dla części rodzin, które wciąż szukają danych na temat miejsca
zaginięcia swoich przodków to cenne źródło informacji i nadzieja na zamknięcie
pewnego rozdziału w dziejach rodziny. Platforma daje też możliwość nawiązania
łączności między wciąż jeszcze żyjącymi kombatantami, których los porozrzucał
po obszarze całego Związku Radzieckiego.
Charakterystyczną cechą nieśmiertelnego pułku są biało-czarne
fotografie poległych lub fotografie wciąż żyjących bohaterów Wojny
Ojczyźnianej. Rodziny maszerują dumnie ramię przy ramieniu, trzymając na widoku
fotografie zwycięzców.
Nieśmiertelny pułk to inicjatywa niespotykana w innych częściach
świata (a nawet jeśli, to nie na taką skalę), to inicjatywa która połączyła
miliony poległych i ich krewnych w jedną wielką ojczyźnianą rodzinę. 9 maja wszyscy są razem i nie opłakują (choć niektórzy z pewnością też), lecz wspólnie
cieszą się z tego, co swoim męstwem wywalczyli ich rodzice i dziadowie.
Wypada mieć nadzieję, że coraz większe zainteresowanie władz, nie
przemieni nieśmiertelnego pułku z inicjatywy społecznej, która, co
należy podkreślić z całą siłą, sama w sobie jest warta naśladowania, w środek
czy narzędzie do manipulacji i wywołania iskry, która będzie w stanie wzniecić
ukryte zapędy nacjonalistyczne. 9 maja 2015 roku w Moskwie prezydent Władimir
Putin po raz pierwszy przyłączył się do nieśmiertelnego
pułku, a w tym samym roku, 5 października, roku inicjatywa została
oficjalnie zarejestrowana jako wszechrosyjski, obywatelsko-patriotyczny ruch
społeczny – Nieśmiertelny Pułk Rosji. W grudniu 2015, będąc w Ałmacie, mieliśmy
okazję oglądać na jednym z kanałów rosyjskich powtórkę transmisji z
moskiewskich obchodów 70 rocznicy zakończenia Wojny Ojczyźnianej. Wypowiedzi
kilkuletnich srajdków nie napawały optymizmem. Granica między eksponowaną miłością,
dumą z męstwa poległych i fanatyzmem jest bardzo krucha. Z jednej strony
przemarszom nieśmiertelnego pułku
towarzyszy atmosfera przyjaźni i spokoju (uczestniczyliśmy w przemarszu w
Petersburgu w 2014 i w Biszkeku w 2016), a z drugiej ów fanatyzm potrafi przygnieść,
pojawiając się zupełnie z zaskoczenia, co też obserwowaliśmy w trakcie obchodów
Wielkiego Zwycięstwa, 9 maja 2016, w Biszkeku. No nie dało się porozmawiać o II
Wojnie Światowej, nie wychodząc z punktu naszego (polskiego) braku wdzięczności
za wyswobodzenie. A próbowaliśmy. Całe popołudnie…
*Data rozpoczęcia przemarszu
nieśmiertelnego pułku w poszczególnych państwach WEDŁUG ROSYJSKIEJ WIKIPEDII. Podkreślone państwa nie są
uznawane na forum międzynarodowym, ale ich istnienie uznaje Rosja:
2012 – Rosja;
2013 –
Kazachstan, Kirgistan, Ukraina;
2014 –
Białoruś, Izrael, Doniecka Republika Ludowa Kostaryka, Ługańska
Republika Ludowa;
2015 – Abchazja,
Austria, Bułgaria, Estonia, Grecja, Irlandia, Islandia, Kanada, Korea
Południowa, Liban, Łotwa, Meksyk, Mołdowa, Mongolia, Naddniestrzańska
Republika Mołdawska, Niemcy Norwegia, Osetia Południowa, Szwecja, USA,
Wielka Brytania;
2016 –
Australia, Albania, Argentyna, Azerbejdżan, Armenia, Belgia, Chiny, Chorwacja,
Cypr, Czarnogóra, Czechy, Dania, Francja, Indonezja, Hiszpania, Holandia, Katar,
Litwa, Macedonia, Malta, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria,
Tadżykistan, Turcja, Turkmenistan, Uzbekistan, Włochy.
http://moypolk.ru/letopis-polka,
dostęp 01.03.2016
https://polkrf.ru/about/, dostęp 01.03.2016
https://ru.wikipedia.org/wiki/бессмертный_полк,
dostęp 13.11.2016
http://www.mysl-polska.pl/474, dostęp
16.11.2016
https://pl.sputniknews.com/swiat/20150509355849/,
dostęp 18.11.2016
http://wyborcza.pl/1,76842,17889573,500_tysieczny__Niesmiertelny_pulk___Razem_z_nim_Putin.html,
dostęp 18.11.2016
http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/dzien-zwyciestwa-rosja-putin-bierze-udzial-w-niesmiertelnym-pulku,642306.html,
dostęp 18.11.2016
http://prawica.net/4214,
dostęp 18.11.2016
 |
| Sankt Petersburg. 09.05.2014. Prezentowane fotografie wykonaliśmy już po przemarszu nieśmiertelnego pułku, w przerwie przed kolejnym elementem parady, jakim był przemarsz wojsk. |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz